Özgür yaratıcı eserler ortaya koyanların telif hakkı nedir? Araştırması yapmak durumundadır. Bu sayede eserlerini koruma altına almaları mümkün olur. Telif hakkı eserlerin orijinalliğini koruyan fikri mülkiyet hakkıdır. Telif hakları, fotoğraflar, müzikler, mimari eserler, filmler gibi birçok sanat eserini kapsar. Eser üreticisinin, eser üzerindeki hakları telif hakkı ile korunur. Eser üzerindeki telif hakkını elinde bulunduran, eserleri kopyalama, dağıtma, çoğaltma, sergileme hakkına sahiptir. Bu sayede telif sahibi eserlerin orijinalliğini koruyarak topluma açık hale getirebilir.
İçindekiler
Telif hakkının ilk çıkış noktası ABD Anayasasıdır. Telif hakkı ile sanatsal eserlerin orijinalliğinin korunması amaçlanmış, bu yönde sanatın ve bilimin geleceği garanti altına alınmıştır. Telif hakkı ile sanatsal eser sahiplerinin, eserler üzerindeki mülkiyet haklarının korunması amaçlanmıştır.
Eserlerin telif hakkı ile güvence altına alınabilmesi için;
Telif hakkı alacak eser sahibi, eserin orijinal olduğuna ilişkin tüm verileri ortaya koyması gerekir. Eser sahibi şartlarını yerine getirmesi durumunda, birçok alanda telif hakkına sahip olabilir. Türkiye’de telif hakkı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu ile düzenlenmiştir. Telif hakkı zorunlu ve isteğe bağlı telif hakkı olarak iki şekilde alınır.
Sinema filmleri ve müzikler zorunlu telif hakkı gerektiren eserlerdendir. Telif hakkı almak için, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Telif Hakları Genel Müdürlüğü’ne başvuru yapılması gerekir. Başvuru sahipleri Telif Hakları Genel Müdürlüğü’nün web sayfasından ilk başvurularını gerçekleştirerek, fiziki olarak telif hakkı belgelerini alırlar. İki nüsha olarak düzenlenen onaylı belgelerin biri ilgili kişiye, bir sureti de Telif Hakları Genel Müdürlüğü arşivinde saklanır.
Telif hakkı alan eser sahipleri ve eserlerin içerikleri, Telif Hakları Genel Müdürlüğü veri tabanına işlenmektedir. Arşiv kayıtlarında kayıt tescil, bandrol işlemlerine tabi tutulan bilgilere erişim sağlanabileceği gibi, MSG, MESAM gibi meslek birliklerinin eserlerine ilişkin arşiv kayıtlarından da telef hakkı sorgulaması yapılabilmektedir. Bu meslek gruplarına ilişkin veri tabanında 2,5 milyondan fazla esere ilişkin yer verilmiştir.
Eser sahipleri, eser, yapımcı ve yayıncı bilgilerine ulaşmak mümkün. Telif Hakları Genel Müdürlüğü’nün eser.telifhaklari.gov.tr adresinden giriş yapan ziyaretçiler, telif hakkı ile korunan eser veya telif hakkı sahibi bilgileri ile istenen bilgilere ulaşabilirler. Ayrıca Telif Hakları Genel Müdürlüğü’ne yazılı olarak başvurarak da eserlerin telif hakları hakkında bilgi alınabilir.
Telif hakkı, Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu ile güvence altına alınmıştır. Ancak telif hakkı ihlali durumunda bu kanunun herhangi bir yaptırımı bulunmaz. Ayrıca kanun hükümlerine göre telif hakkını belgelendirmekle yükümlü bulunan Kültür Turizm Bakanlığı ve Telif Hakları Genel Müdürlüğü’nün, telif hakkı ihlali durumunda herhangi bir yükümlülüğü bulunmaz.
Telif hakkı ihlali durumunda, eser üzerindeki haklar telif hakkı delil gösterilerek, hukuk davası ve ceza davası açılması gerekir. Bandrolsüz ürünlerde her ne kadar Cumhuriyet savcılığı ve kolluk resen tahkikat başlatsa da, asıl olan telif hakkını elinde bulunduran kişinin, telif hakkının ihlali durumunda şikayette bulunması gerekir. Bu durumda şikayette bulunan, ihlale yönelik tazminat hakkına sahip olabilir.
Eseri üreten kişi doğal olarak eser üzerinde hak sahibidir. Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’na göre, bir eser ve sanat ürününün telif hakkı ile koruna bilmesi için, kanunda sayılan eser türlerine girmesi, üreticisinin hususiyetine taşıması, bir çabanın ürünü olması gerekir. Eser üreticisinin, eser üzerindeki hakları her daim saklıdır.
Kanuna göre eserler, eser sahibi gerçek kişiyse yaşadığı sürece ve ölümünden itibaren 70 yıl süreyle telif hakkı ile korunurlar. Eserlerin sahibi tüzel kişilikse, bu süre telif hakkının aleniyetinden itibaren 70 yıl olarak öngörülmüştür.
Eser sahibi belli olmayan eserlerde koruma süresi, eserin aleniyet kazanmasını takip eden 70 yıl ile sınırlıdır. Telif hakkının sona ermesi, eser sahibine tanınan mali hakların sona ermesi anlamı taşır. Koruma süresi sona eren eserler için, eser sahiplerinden izin alınmasına gerek duyulmaz.
Bir eserin hak sahibinin izni olmaksızın, kanunda belirtilen haklar saklı kalmak üzere, çoğaltılması, dağıtılması, ses ve görüntü nakline yarar araçlarla umuma açık olarak gösteriminin yapılması, satılması ve satın alınması durumunda, TCK ’nın ilgili maddelerince ilgili kişiler cezalandırılır. Telif hakkını ihlal eden kişiler için bir yıldan 5 yıla kadar hapis cezası öngörülür. Ayrıca kişi hakkında adli para cezası ile cezalandırılır. Başkasına ait eseri, kendi eseri olarak isimlendirenler, altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Tüm dava ve dosyalarınız için BİZİMLE İLETİŞİME GEÇİNİZ!