Koronavirüs Salgınına Karşı Alınan Tedbirler (Özet)
  
  
   
    KORONAVİRÜS SALGININA KARŞI ALINAN TEDBİRLER
    
   
   
    (27 Mart itibarı ile özet olarak)
   
  
  
   
   
   
   
   
    Bankacılık ve Para
   
  
  
   - 
    
     Kovid-19 salgınına karşı alınan tedbirlerden etkilendiği için nakit akışı bozulan
     
      firmaların bankalara olan kredi anapara ve faiz ödemeleri
     
     asgari 3 ay ötelendi, gerektiğinde ilave finansman desteği sağlanacak.
    
    
   - 
    
     Covid-19 tedbirleri nedeniyle Nisan, Mayıs ve Haziran aylarında temerrüde düşen firmaların
     
      kredi siciline “mücbir sebep” notu
     
     düşülerek kredibiliteleri korunacak.
    
    
   - 
    
     Kredi garanti kurumlarının nakit kaynak aktarma veya özel tertip Devlet İç Borçlanma Senedi
     
      (DİBS) ihraç etme yetkisi, 25 milyar liradan 50 milyar liraya
     
     yükseltildi.
    
    
   - 
    
     KGF kefaletiyle, başta
     
      KOBİ
     
     ’ler olmak üzere kurumsal ve ticari banka müşterilerinin, gerçek ticari işlemlerine dayalı olarak keşide ettikleri ve edecekleri çeklerin ödenmesi amacıyla
     
      ,
     
     
      
       Çek
      
     
     
     
     
      
       Ödeme
      
     
     
      Destek Kredisi
     
     kapsamında 3 ay anapara ve faiz ödemesiz, toplam 12 ay vadeli ve yıllık % 9,5 faizli kredi desteği sağlanacak; firmalar, 2020 yılı Şubat ayı sonu itibarıyla kayıtlı
     
      çalışan sayılarında kredi vadesi boyunca azaltma gitmemeleri
     
     ön koşuluyla 3 ay anapara ve faiz ödemesiz, toplam 12 ay vadeli ve yıllık %9,5 faizli
     
      Ekonomik İstikrar Kalkanı Kredi Desteğinden yararlanacak
     
    
    
   - 
    
     500 bin liranın altındaki konutlarda kredilendirilebilir miktar %80’den %90’a kadar çıkarıldı, asgari peşinat %10’a kadar düşürüldü.
    
    
   - 
    
     Bankaların sermaye yeterlilik rasyosu ve net döviz pozisyonu hesaplamasına kolaylık getirilecek.
    
    
   - 
    
     Bankacılık-dışı finansal kuruluşlarda tasfiye olunacak alacak süresini uzatma kararı alındı.
    
    
   - 
    
     Banka şubelerinin çalışma saatlerinde salgın nedeniyle değişikliğe gidildi
     
      .
     
    
    
  
  
   
    “İş’e Devam Desteği”
   
  
  
   - 
    
     Üç kamu bankası Ziraat Bankası, Halkbank ve VakıfBank
     
      “İşe Devam Kredi Desteği”
     
     sloganıyla başta KOBİ’ler olmak üzere, sektör ayrımı gözetmeden, ancak Şubat sonu itibarıyla kayıtlı
     
      çalışan sayılarında azaltma yapmamaları
     
     ön koşuluyla, kurumsal ve ticari ölçekteki firmaların
     
      işletme sermayesi ihtiyaçları için
     
     kredi verecek. Teminat eksiği bulunan firmaların krediye erişimi için Hazine Destekli Kredi Garanti Fonu
     
      (KGF) kefaleti de sağlanabilecek
     
     . Kredi desteği, 6 ay anapara ve faiz ödemesiz, toplam 36 ay vadeli ve yıllık yüzde 7,5 faiz oranlı olacak.
    
    
   - 
    
     Kamu bankaları ve bazı özel bankalar, vadesi gelen çek, maaş, kredi, dönem sonu faizi gibi ödemeler için
     
      ilave kredi limiti tahsis edeceğini duyurulmuştur
     
     .
    
    
  
  
   
    Halkbank:
   
   Çalışanlarını işten çıkarmamak şartıyla,
   
    esnaf ve sanatkârların
   
   TESKOMB kefaletiyle veya doğrudan bankadan kullandıkları, Halkbank’a olan kredi borçlarının Nisan, Mayıs Haziran faiz ödemeleri faizsiz 3 ay ertelenecek, sonraki taksitler buna bağlı olarak ötelenecek, erteleme Halkbank’ın bu kişilere yeniden kredi açmasına engel olmayacak ve bu kredilere erteleme süresince takip işlemi yapılmayacak.
  
  
   
    Sigortacılık
   
  
  
   - 
    
     Mikro ve küçük işletmelere sağlanan
     
      ticari alacak sigortası
     
     orta ölçekli işletmelere de tanındı. Buna göre, önceki yıl cirosu 25 milyon TL’yi geçmeyenlerin yararlandığı Devlet Destekli Ticari Alacak Sigortasında sözkonusu ciro üst sınırı 125 milyon liraya yükseltildi, ayrıca 240 güne kadar vadeli satışlar da sigorta kapsamına alındı (daha önce kapsam dışındaydı), alıcı başına azami teminat limiti 300.000 liradan 750.000 liraya çıkarıldı ve sigortalının yeni çalışmaya başladığı alıcıların da poliçeye eklenmesi sağlandı,
    
    
   - 
    
     Sigortacılık sektöründe
     
      poliçe ödemelerinde
     
     yaşanan muhtemel gecikmelere 1 ay ek süre tanındı,
     
      hakem kararlarının icrası
     
     20 Nisan 2020 tarihine kadar etlendi, fiili ekspertiz istisna haline getirildi.
    
    
   - 
    
     Malullük ve yaşlılık sigortasından ödenen
     
      aylıkların asgari tutarı
     
     500 TL’ye çıkarılmıştır.
    
    
  
  
   
    Vergi Beyan ve Ödeme Yükümlülükleri
   
  
  
   - 
    
     VUK Genel Tebliğinde yapılan değişiklikle, ticari, zirai ve mesleki kazanç yönünden
     
      gelir vergisi mükellefi
     
     olan ve salgından doğrudan etkilenen ya da tedbir amacıyla faaliyetlerine ara verilen işyerlerinin bulunduğu sektörlerde faal mükelleflere
     
      “mücbir sebep hali”
     
     tanındı ve bunların vergi
     
      beyan ve ödemeleri ertelendi
     
     . Tebliğde ana faaliyet kodu itibariyle sayılanlar, İçişleri Bakanlığınca faaliyetleri durdurulanlar ve “faaliyet kodu” itibariyle olmasa bile “ana faaliyet alanı” olarak bu sektörlerde iştigal ettiklerini ispatlayanlar tebliğden yararlanacak.
    
    
   - 
    
     
      Muhtasar
     
     beyanname verme süresi 3 ay ertelendi.
    
    
   - 
    
     Perakende, AVM, demir-çelik, otomotiv, lojistik-ulaşım, sinema-tiyatro, konaklama, yiyecek-içecek, tekstil-konfeksiyon ve etkinlik-organizasyon sektörleri için
     
      Muhtasar ve KDV tevkifatı Nisan, Mayıs ve Haziran yükümlülükleri
     
     6’şar ay ertelendi.
    
    
   - 
    
     26 Mart 2020 tarihine kadar verilmesi gereken
     
      KDV beyanname verme ve ödeme
     
     süreleri 24 Nisan’a; 31 Mart’a kadar verilmesi gereken
     
      Ba-Bs formları
     
     nı verme süresi ise 30 Nisan’a kadar uzatıldı.
    
    
   - 
    
     
      65 yaş ve üstü olan
     
     veya
     
      kronik
     
     rahatsızlığı bulunanlardan sokağa çıkma yasağı kapsamına giren mükellefler ve meslek mensupları ile beyanname / bildirimleri bu meslek mensuplarınca verilenlere için “mücbir sebep” hali tanındı, bunların vergi ödevlerini
     
      ifa yükümlülüğü
     
    
    
  
  
   
    Yargı ve Mahkemeler
   
  
  
   - 
    
     Adliyeler ve noterliklerde
     
      nöbet sistemine
     
     geçildi
    
    
   - 
    
     CMUK, Hukuk Muhakemeleri Kanunu, İdari Yargılama Usul Kanunu ve usul içeren diğer mevzuattaki dava açma, icra takibi başlatma, başvuru, şikâyet, itiraz, ihtar, bildirim, ibraz ve zamanaşımı gibi
     
      tüm süreler 30 Nisan 2020’ye kadar durdurulmuştur
     
     .
    
    
   - 
    
     
      
       İcra ve İflas
      
     
     
      Dairelerinde
     
     
      –
     
     
      nafaka hariç
     
     
      – bütün iş, işlem ve takipleri 30 Nisan’a kadar durduruldu
     
     . Buna göre, taraf ve takip işlemleri yapılmayacak, yeni icra takip talebi alınmayacak, ihtiyati haciz kararları icra ve infaz edilmeyecek.
    
    
  
  
   
    Esnaf, Tüccar ve KOBİ’ler
   
  
  
   - 
    
     1 Mart-30 Haziran 2020 arasında
     
      işyeri kira bedelinin ödenememesi
     
     , kira sözleşmesinin feshi ve tahliye sebebi olmaktan çıkarıldı.
    
    
   - 
    
     
      Hazine taşınmazlarını kiralamış olan ve faaliyetleri du
     
     rdurulan ticari ünitelerden kira alınmaması veya indirimli kira alınması kararlaştırıldı.
    
    
   - 
    
     
      Teknopark
     
     yönetici şirketlerine, kuluçka firmalarından ve teknoparklarda yer alan restoran ve kafe gibi ticari işletmelerden
     
      2 ay boyunca kira alınmayaca
     
     k, Ar-Ge ve tasarım firmalarının 2 aylık kira ödemeleri ertelendi.
    
    
   - 
    
     
      KOSGEB alacakları
     
     3 ay ertelendi, KOSGEB
     
      projelerine
     
     4 ay ek süre getirildi.
    
    
   - 
    
     Bankaların kullanabileceği KGF desteğinin 25 milyar liradan 50 milyar liraya çıkarılmasıyla,
     
      KGF kredi kapasitesi
     
     350 milyar TL’nin üzerine yükseltilmiştir. Bu kaynağın kullanılmasında likidite ve teminat açığı bulunan firmalara ve KOBİ’lere öncelik verileceği duyurulmuştur.
    
    
   - 
    
     Dezenfektan, koruyucu elbise, koruyucu gözlük, maske, eldiven gibi ürünlerin
     
      yerli üretimine
     
     işletme başına 6 milyon TL’ye kadar destek verilecek.
    
    
   - 
    
     TÜRKŞEKER’in Haziran sonunda yaklaşık 40 bin çiftçiye ödemesi gereken 250 milyon lira 3 Nisan’da
     
      pancar çiftçisine ödenecek.
     
    
    
   - 
    
     
      KOBİ Ar-Ge
     
     Başlangıç Destek Programı bütçesi 1 milyar TL’ye çıkarıldı.
    
    
   - 
    
     TOBB’un kararıyla, geçerlilik süresi Mart ve Nisan aylarında sona erecek sanayi
     
      kapasite raporlarının geçerlilik süreleri
     
     1 Mayıs 2020 tarihine kadar uzatıldı.
    
    
   - 
    
     TOBB’un kararıyla, üyelerin oda ve borsalara Haziran sonuna kadar ödeyeceği
     
      yıllık üyelik ve munzam aidatlar,
     
     gecikme zammı ve faizi alınmaksızın Ekim ayına ertelendi.
    
    
   - 
    
     
      
       Geri kazanım katılım payı
      
     
     
      beyannamesi 2020 yılında 6’şar aylık dönemlerde sonraki yıllarda 3’er aylık dönemlerde verilecek.
     
    
    
   - 
    
     
      Esnaf Ahilik Sandığı
     
     uygulaması 1 Ocak 2021’den sonra başlatılması kararlaştırıldı.
    
    
  
  
   
    Dış Ticaret
   
  
  
   - 
    
     İhracattaki geçici yavaşlama sürecinde kapasite kullanım oranlarının korunması amacıyla
     
      ihracatçıya stok finansman desteğinin
     
     verilmesi
    
    
   - 
    
     Küresel tedarik zincirlerindeki aksama ihtimaline karşı alternatif kanallar geliştirilecek
    
    
   - 
    
     Yurt içinde ihtiyaç duyulacak
     
      bazı malların ihracatı yasaklandı
     
    
    
  
  
   
    Çalışma Hayatı
   
  
  
   - 
    
     Perakende, AVM, demir-çelik, otomotiv, lojistik-ulaşım, sinema-tiyatro, konaklama, yiyecek-içecek, tekstil-konfeksiyon ve etkinlik-organizasyon sektörleri için
     
      SGK primlerinin Nisan, Mayıs ve Haziran ödemeleri 6’şar ay ertelendi
     
     .
    
    
   - 
    
     Mevzuattaki
     
      esnek, uzaktan ve dönüşümlü çalışma modelleri
     
     daha etkin kılındı.
    
    
   - 
    
     
      Kısa çalışma ödeneğine
     
     hak kazanabilmek için kısa çalışmanın başlama tarihinden geriye doğru 60 gün hizmet akdine tabi olma, son 3 yılda 450 gün sigortalı çalışmış olması ve işsizlik sigortası primi ödenmiş olma yeterli hale getirildi (Bu süreler daha önce sırasıyla 90 gün ve 600 gün idi).
    
    
   - 
    
     İşyerindeki faaliyetin azalması nedeniyle çalıştırılamayan personelin
     
      “telafi çalışma” yaptırma süresi
     
     2 aydan 4 aya çıkarıldı (Cumhurbaşkanına gerekirse 8 aya çıkarma yetkisi verildi).
    
    
   - 
    
     
      Asgari ücret desteğinin
     
     7 milyar liraya kadar arttırılması kararlaştırıldı.
    
    
   - 
    
     2020 yılının tamamında, sektör ayrımı yapılmaksızın, finansmanı İşsizlik Sigortası Fonu’ndan karşılanacak şekilde, işverenlere, ödeyecekleri sigorta priminden mahsup edilerek günlük 2,50 lira, aylık 75 lira asgari ücret desteği sağlanması kararlaştırıldı.
    
    
   - 
    
     Prime esas günlük kazanç tutarı, Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu uyarınca toplu iş sözleşmesine tabi özel sektör işverenleri için 256 lira oldu.
    
    
   - 
    
     Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’nda değişiklik yapılarak işveren sendikalarına üye işletmelerin işçilerinin sigorta primlerinin işveren hissesi ödemesinde kullanılabilecek İşveren Sendikası Dayanışma ve Yardımlaşma Fonu desteğinin azami sınırı %25’ten %35’e çıkarıldı.
    
    
   - 
    
     Kronik hastaların, 1 Mart ve sonrasında süresi dolan
     
      sağlık raporları ve reçetelerinin
     
     ikinci bir duyuruya kadar geçerli olması; yurt dışından gelen vatandaşlara, tek hekim tarafından 14 güne kadar iş göremezlik raporu verilebilmesi ve iş göremezlik ödeneğinin SGK tarafından karşılanması kararı alındı.
    
    
  
  
   
    Alışveriş ve Ortak Alanlar
   
  
  
   - 
    
     Salgın döneminde kıtlığı çekilen malların
     
      fahiş fiyatla satılması veya stoklanması
     
     yasaklandı, buna ilişkin denetimler arttırıldı, özellikle gıda ve maske denetiminin artırılması kararlaştırıldı.
    
    
   - 
    
     Market, manav ve pazar yerlerinde
     
      ambalajsız satılan yaş sebze ve meyvelerin
     
     ellenerek seçilmesi yasaklandı, gerekli hijyen koşullarına dikkat edilerek satış yapılacak.
    
    
   - 
    
     Belediyeler pazar yerlerini ve toptancı hallerini dezenfekte edecek ve gerekli hijyen önlemlerini alacak.
    
    
   - 
    
     Pazar yerlerinde
     
      tezgah aralıkları
     
     geniş tutulacak,
    
    
   - 
    
     Tüm
     
      fuarlar
     
     1 Mayıs 2020 sonrasına ertelendi.
    
    
  
  
   
    Emekliye ve Vatandaşa Destek
   
  
  
   - 
    
     
      En düşük emekli maaşı
     
     500 liraya yükseltildi.
    
    
   - 
    
     Emeklilerin
     
      bayram ikramiyesi
     
     Nisan ayı başında ödenecek.
    
    
   - 
    
     Promosyon ödemesi taahhütname verme süresi 30 Haziran’a kadar olan emeklilerden onay beklenmeden promosyon tutarları hesaplarına yatırılacak.
    
    
   - 
    
     Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nca ihtiyaç sahibi ailelere yapılan nakdi yardımlar için ilave 2 milyar liralık kaynak tahsis edildi.
    
    
   - 
    
     Su faturası borcu olanlara 2 ay su kesintisi yapılmayacak.
    
    
  
  
   
    Sosyal, Kültürel, Sanatsal, Bilimsel ve Sportif Hayat ve diğer Genel Covid-19 Tedbirleri
   
  
  
   - 
    
     
      Tiyatro, sinema, gösteri merkezi, konser salonu, nişan/düğün salonu, çalgılı/müzikli lokanta/kafe, gazino, birahane, taverna, kahvehane, kıraathane, kafeterya, kır bahçesi, nargile salonu, nargile kafe, internet salonu, internet kafe, her türlü oyun salonları, kapalı çocuk oyun alanları (AVM ve lokanta içindekiler dahil), çay bahçesi, dernek lokalleri, lunapark, yüzme havuzu, hamam, sauna, kaplıca, masaj salonu, SPA ve spor merkezleri ile ımuma açık istirahat ve eğlence yerlerinin (pavyon, diskotek, bar, gece kulüpleri) faaliyetleri geçici olarak durduruldu.
     
    
    
   - 
    
     
      Bilimsel, kültürel, sanatsal etkinlikler Nisan sonuna
     
     kadar ertelendi.
    
    
   - 
    
     
      Lig maçları
     
    
    
   - 
    
     Cami ve mescitlerde
     
      Cuma ve vakit namazlarının cemaatle kılınmasına ara
     
    
    
   - 
    
     
      Sivil toplum kuruluşlarının
     
     
      toplantı, kurul, eğitim gibi etkinlikleri durduruldu
     
     .
    
    
   - 
    
     
      65 yaş ve üstü
     
     olanlar ile kronik rahatsızlığı bulunanlara
     
      sokağa çıkma yasağı
     
     getirildi
    
    
   - 
    
     Tedbir ve kararlara
     
      uymayan kişilere idari para veya hapis
     
     cezası verilecek.
    
    
   - 
    
     
      Tek başına yaşayan
     
     
      80 yaş üstü yaşlılar
     
     için sosyal hizmet ve evde sağlık hizmetinden oluşan periyodik takip programını devreye alınması.
    
    
   - 
    
     
      Marketler 09-21 saatleri
     
     arasında ve müşteriye doğrudan hizmet sunulan toplam alanın (depolar, idari bürolar vb. hariç)
     
      metre karesinin 1/10’u kadar müşteriye
     
     aynı anda hizmet verebilecek (100m2’ye 10 kişi gibi).
    
    
   - 
    
     
      Şehirlerarası seyahatler valilik iznine
     
     bağlandı; şehir-içi ve şehirlerarası toplu taşıma araçlarının araç ruhsatında yazılı yolcu
     
      kapasitesinin azami yarısı
     
     kadar yolcu taşıması şartı getirildi.
    
    
   - 
    
     
      Piknik alanları, ormanlar, ören yerleri gibi alanlar hafta sonları kapalı
     
     olacak, hafta içi de buralarda hiçbir şekilde toplu olarak bir arada bulunulamayacaktır.
    
    
   - 
    
     
      Asker celp ve terhislerinde 14 gün karantina
     
    
    
   - 
    
     Cadde, sokak, meydan, bulvar, pazar gibi yerler sık sık temizlenip dezenfekte edilecek insanların yoğun olduğu yerler, binalar, metro ve otobüs duraklara dezenfektan konulacak.
    
    
   - 
    
     Çöplerin daha sık ve düzenli olarak toplanacak, çöp toplama araç ve personel kapasitesi yeterli düzeyde tutulacak, çöp depolama ve bertaraf tesislerinde gerekli tedbirler alınacak.
    
    
  
  
   
    Eğitim
   
  
  
   - 
    
     
      İlk ve orta dereceli okullar Nisan sonuna kadar kapalı
     
     tutulacak, uzaktan eğitime ağırlık verilecek.
    
    
   - 
    
     
      Üniversiteler bahar döneminde açılmayacak.
     
    
    
   - 
    
     ÖSYM’nin yakın tarihte yapacağı bazı sınavlar ertelendi.
    
    
   - 
    
     Engelliler için KPSS ertelendi.
    
    
  
  
   
    Turizm ve Ulaştırma
   
  
  
   - 
    
     
      Yurt dışı uçuşlar tamamen sona erdirildi.
     
    
    
   - 
    
     Konaklama vergisi 1 Ocak 2021 tarihine kadar uygulanmayacak.
    
    
   - 
    
     Otel kiralamalarına ilişkin irtifak hakkı bedelleri ve hasılat payı ödemeleri Nisan, Mayıs ve Haziran ayları için 6 ay süreyle ertelendi.
    
    
   - 
    
     İç havayolu taşımacılığında KDV oranı 3 ay süreyle %18’den %1’e indirildi.