Begonvil, mor, beyaz, pembe ve kırmızı renkte çiçekleri olan, tırmanıcı özellikte ve ağaçsı bir bitkidir. Kökeni Brezilya olsa bile Akdeniz ile özdeşleşmiştir. Dikenligillerden sarmaşık bir bitkidir. Begonvil’in rengi aslında “bract” denilen rengini değiştirme kabiliyetine sahip bir grup yaprak tarafından verilmektedir. Yani aslında renkli görünen parçalar çiçek değil, kendi rengini değiştiren bir grup yapraktır. Braktelerin altında küçük sarı renkte görülen asıl çiçekler kokusuzdur.
Begonvil tropik ve tropik altı bölgelerin ağacıdır . Güneşi sever. Hastalık ve böcek barındırmaz. Fazla su ve rüzgar sevmez. Gevşek bahçe toprağını sever. Eğer çok sulanırsa çiçeklerini döker. Uluslararası adını, kendisini 1768 yılında Brezilya’da keşfeden ve Avrupa’da tanınmasını sağlayan Fransız kaşif Amiral Louis Antoine de Bougainville’den almıştır.
Pek çok ismi var begonvilin.
Bodrum çiçeği: Bodrum’da begonvil olmadığı, Cevat şakir’in Büyükada’dan giderken oraya taşıdığı ve böylece orada yayılmaya başladığı söyleniyor.
Konsolos Çiçeği: Adana ve Hatay yöresinde “konsolos” çiçeği denmekte. Sebebi ise o bölgede ilk kez Mersin’de İtalyan Konsolosluğunun bahçesinde görülmüş olmasıdır
Onbir ay güzeli, onbir aylı, onbir aylık: 11 ay boyunca
üzerinde çiçek olduğu için.
Gelin Duvağı : Anadolu’da gelinlerin başını örttüğü duvak kırmızı renkte olduğu için bazı yerlerde begonvile gelin çiçeği denmekte.
Kıbrısta Cemile diye anılır
Rodos çiçeği ve ya Rodos Sarmaşığı ve ayrıca
Alanya Çiçeği
İngilizcesi : Bouganvil
Budama şekline göre veya bulunduğu toprağın besi durumuna göre 10-15 metre yükseklere tırmanabilir. Saksı gibi toprak azlığında bodur ağaçcık şeklinde gelişebilir. Bonzaisi de yapılır . Bahçelerde doğal yetişim alanının en Kuzey sınırı, İstanbul Büyükada ve diğer adalarıdır. Daha sert
iklimli yerlerde kış donlarını atlatamaz. İstanbul’da yaşaması için çok çaba sarf etmelisiniz. Uçakla fidan götürüp deneyenler çok olmuştur .
Büyükada’da begonvil mevcut. Adaya özel begonvil fidelerinden almak daha mantıklı İstanbul için. Begonvil, bakımı çok kolay bir bitki olsa da; güzel, bol çiçek veren ve sağlıklı birgörünüm için budama yapmak şarttır. Gövdesi kalınlaştıkça daha çok dal üretir. Gelişigüzel yayılan bu dalları denetim altında tutmak için devamlı budama gerekir.
Yapraklarını döktüğü şubat ayı, biçim
vermek için çok uygun bir zamandır.
Tüm kırık ve aşınmış dalları temizleyin. Bodur kalması ve yuvarlak bir form
alması için sıkı bir budama yapın.
İşte size çalı tipi ve ya bodur begonvil.
Bunları duvar üstlerinden aşağı sarkıtabilirisiniz ya da çit bitkisi olarak kulla-nabilirsiniz .
Eğer pergola ya da bir duvarınızı kaplaması için boya gitmesini istiyorsanız birkaç ana dal bırakıp tüm dalları dipten budamalısınız. Eğer dipten budanmazsa yarım kalmış küçük dallardan çok sayıda yeni yan dal çıkar. Zamanla bitkiyi denetlemek güçleşir. Eğer bitki yaşlıysa, odunlaşmış ve çok kalınlaşmış ana gövdenin yanından çıkan sağlam ikinci ya da üçüncü dalın gelişmesine izin verin.
Yaşlı gövde dipten kesildiğinde bitki gençleşir.
Yeni dikilen bitkileri tutması için sık sık
sulayın. Tuttuktan sonra en yüksek
çiçek verimi için suyu en aza indirin. Bitkiniz eğer saksı bitkisiyse ve eviniz
Akdeniz bölgesi dışındaysa, don olmadan en geç Kasım’ın ortalarında bitkinizi korunaklı yerlere örneğin varsa camla kapa-tılmış balkona taşıyın. Mekânın düzenli olarak havalanmasına dikkat edin. Ortam sıcaklığına göre ağaç yaprağını döker veya dökmeden kışı öyle geçirebilir. Kışın daha az sulayarak köklerini çürütmemek gerekir!
Türleri :
Bougainvillea spectabilis: mor renkli olan türdür, brakteleri en büyük
türlerden biridir.
•Bougainvillea buttiana
•Bougainvillea glabra,
•Bougainvillea peruviana,
•Bougainvillea speciosa.
“jamaica white” beyaz renklidir, soğuğa en dayanıksız olan türdendir.
“rainbow gold” ise kırmızı renklidir ve spectabilise göre daha seyrek bir yapısı vardır.
“Afterglow” bol, sarı-portakal çiçeklidir, çok hızlı büyür.
“Barbara Karst” erken çiçek açar ve açık altuni çiçekleri vardır.
“cherry Blossom” Un alacalı çiçekleri vardır; bunlar pembe gölgeli ve ortaları yeşilimsi beyazdır.
“Mrs. Butt” eski moda, koyu kırmızı çiçekli bir varyetedir.
“Orange King” soğuğu sever, bronz-portakal brakteleri vardır.
“San Diego Red” dayanıkllığı en iyi olanlardan biridir, güzel yaprakları ve uzun
süreli yeşilliği olur. Bu uzun boylu
asmanın koyu kırmızı çiçekleri vardır.
Bu güzel çiçek şairlere de şiirler yazdırmış.
Biri ile noktayı koyalım :
Begonvil
Sert esen sıcak gecelerde
Mor begonvillerde gözlerim
Diplerinde kelepçeli aşıklar,
Gözlerinde mahkum bakışlar..
Her yer sevda kokuyor
Caddelerde kalp atışı..
Lacivert deniz çapkın akıyor
Bodrum geceleri başka..
şair Yasarfan